يادداشتي کوتاه در نگاه به تاريخ بلند دنيا!
تا چه حد مي توان به تاريخ منقول اعتماد کرد؟
امروز (يکشنبه 98/4/9) در پاسخ به يک مطلب تلخ و وحشيانه تاريخي منقول از تاريخ دوره صفوي که يکي از دوستان در يکي از گروههاي تلگرامي منتشر کرد، نوشتم:
بله. تاريخ دنيا پر است از اين وقايع تلخ و وحشيانه و گاهي هم شيرين و حماسه و افتخار و فتوحات. يعني #تاريخ_منقول البته??. اما در تحليل تاريخ و آناليز کردن تک تک وقايع، خيلي از اين داستانها، بي اساس مي نمايد! يعني ساختگي است البته ممکن است يک کلاغي بوده، اما چهل کلاغ کردنش قطعي است يعين ممکنه مثلا در همان شب، سر يک نفر ياغي بريده شده بحق يا بناحق؛ همين قضيه تا به گوش مورخان آن دوره يا دوره هاي بعدي برسد چهل کلاغ شده و «سرها بريده بيني بي جرم و بي جنايت!» يا حتي ممکن است سر يک نفر بريده شده، اما براي زهر چشم گرفتن از ديگران، بلافاصله شايعه کرده اند که سر دهها نفر گردن کلفت را ديشب به امر شاه بريده اند!! . من الان بيش از 25 سال است که در موضوعات تاريخي کار مي کنم و به ياري خدا بيش از 20 عنوان کتاب در موضوعات تاريخ معاصر و گذشته، منتشر کرده ام و ديگر عزيزان هم در اين گروه هستند که کارشان تاريخ است. بنده بعد از 25 سال کار پژوهشي - نه تخصصي البته - به اين نتيجه رسيده ام که عرض کردم يعني در تاريخ به هيچ نقل قول و وقايع منقول، به سادگي نمي شود اعتماد و باور کرد بلکه به کمک فلسفه تاريخ و تحليل تاريخي مي توان تا حدي به حقايق پي برد. خلاصه اينکه تاريخ منقول بدون تحليل و تامل اصلا قابل اعتماد نيست چون جذب منافع حاکميتها و دفع مضرات همواره در پشت همه صحنه هاي منقول در تاريخ بوده است. هميشه بايد با شک به تماشاي نمايشهاي تاريخ منقول نشست! درک حوادث واقعي و تمييز دادن راست از ناراست و جدا کردن واقعيت از افسانه در متون تاريخ منقول و #راستي_آزمايي_رخدادهاي_تاريخي با #تحليل_تاريخ به روشهاي گوناگون علمي مقدور است. براي مثال گاه براي راستي آزمايي يک حادثه منقول در تاريخ دوره قاجار يا افشاريه در تاريخ ايران، شايد چند متخصص يا نيمه متخصص و صاحب نظر در تاريخ و اقتصاد و روان شناسي و سياست و نظاميگري و معماري و مردم شناسي و فرهنگي و ادبي آن دوره لازم است که حاصل بررسي ها و نظرات کارشناسانه خود را با اسناد و مستندات علمي و قابل قبول و بي غرض، ارائه نمايند تا نتيجه اي قطعي به دست آيد. اين است تحليل علمي تاريخ يا همان #علم_تاريخ، که با صِرف حوادث منقول در صفحات تاريخ مکتوب فرق دارد از زمين تا آسمان.
?? #مصطفي_قليزاده_عليار
#تاريخ_منقول_اعتماد_يک_کلاغ_چهل_کلاغ
#راستي_آزمايي_علم_فلسفه_تحليل_تاريخ
#کانال_هفته_نامه_دنيز??
https://t.me/joinchat/AAAAAEHusZKdsVrUdqN-cg
درباره این سایت